Những năm gần đây, du lịch Quảng Ninh được đánh giá là phát triển khá nhanh: Lượng du khách ngày càng tăng, hạ tầng kỹ thuật được quan tâm đầu tư v.v..
Tuy nhiên, thời gian lưu trú của khách còn thấp đã làm hạn chế đến hiệu quả kinh doanh, chưa phát huy hết thế mạnh. Một trong các nguyên nhân chủ yếu là sản phẩm du lịch còn đơn điệu, chưa đa dạng, ít có sản phẩm đặc trưng, sản phẩm kém sức cạnh tranh, giá trị hấp dẫn thấp. Trong đó có thể kể đến sản phẩm biểu diễn nghệ thuật phục vụ khách du lịch của Quảng Ninh còn thiếu, chưa được đầu tư đúng mức.
Theo đồng chí Hà Quang Long, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Quảng Ninh, thời gian vừa qua trên địa bàn tỉnh đã có một số doanh nghiệp tổ chức nhiều chương trình biểu diễn văn hoá nghệ thuật dân tộc để phục vụ du khách. Đơn cử như: Công ty Âu Lạc, nội dung biểu diễn chủ yếu là các tiết mục tạp kỹ và một số chương trình xiếc, đối tượng phục vụ chủ yếu là khách du lịch nội địa vào mùa hè; Công ty CP Quốc tế Hoàng Gia, nội dung biểu diễn chủ yếu là khai thác văn hoá dân tộc, điểm nhấn chính là chương trình biểu diễn múa rối nước, đối tượng phục vụ chủ yếu là khách nước ngoài; Khu Di tích lịch sử – danh thắng Yên Tử, nội dung biểu diễn là các tiết mục về văn hoá dân tộc, đối tượng chủ yếu là khách nội địa…
Tuy nhiên, về cơ bản, các chương trình này có quy mô còn nhỏ, chưa tạo được ấn tượng mạnh mẽ với du khách. Các tiết mục, chương trình biểu diễn nghệ thuật dân tộc chưa phong phú. Công tác quảng bá, giới thiệu đến du khách về các chương trình biểu diễn nghệ thuật; việc đưa các sản phẩm biểu diễn nghệ thuật vào lịch trình các tour, tuyến tham quan của các công ty lữ hành, doanh nghiệp du lịch trong và ngoài tỉnh còn hạn chế. Hơn nữa, chương trình của các đội văn nghệ ở từng huyện, thị xã, thành phố, doanh nghiệp trong tỉnh tương đối giống nhau, gây nên sự nhàm chán. Chất lượng các đội văn nghệ chưa đồng đều, có biểu hiện thương mại hoá, nặng về kinh doanh.
Quảng Ninh hiện có 22 dân tộc anh em cùng sinh sống. Mỗi dân tộc có truyền thống, văn hoá riêng. Với mục tiêu vừa bảo tồn, vừa phát triển, phát huy di sản văn hoá, quảng bá và thu hút khách du lịch đến với Quảng Ninh, việc xây dựng và phát triển có hệ thống các chương trình biểu diễn nghệ thuật tiêu biểu, đặc sắc của các dân tộc trong tỉnh là rất cần thiết. Với những lý do đó, Sở Văn hoá – Thể thao và Du lịch đã triển khai Dự án “Xây dựng các chương trình văn hoá nghệ thuật dân tộc đặc sắc các địa phương trên địa bàn tỉnh phục vụ cho khách du lịch”.
Dự án có kinh phí dự trù khoảng 18 tỷ đồng, với 5 mục tiêu cụ thể. Đó là: Lựa chọn, đầu tư, phát triển những chương trình biểu diễn nghệ thuật tiêu biểu của các dân tộc trong tỉnh; phát triển các chương trình nghệ thuật trở thành các sản phẩm du lịch độc đáo, mang bản sắc văn hoá Quảng Ninh; đưa các sản phẩm biểu diễn nghệ thuật đến phục vụ tại các lễ hội, sự kiện, biểu diễn tại các điểm du lịch cố định hoặc lưu động; giới thiệu, quảng bá và tổ chức biểu diễn các sản phẩm nghệ thuật này đến các trung tâm du lịch của Việt Nam và thế giới; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho các đoàn nghệ thuật của tỉnh.
Nội dung chính mà dự án xây dựng bao gồm: Khảo sát, nghiên cứu, sưu tầm, đánh giá vốn văn hoá nghệ thuật truyền thống đặc trưng của các dân tộc trên địa bàn tỉnh; chuyển giao các bản nhạc, chương trình hoà tấu, độc tấu nhạc dân tộc và các điệu múa cho các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp của tỉnh để biểu diễn phục vụ cho khách du lịch tại các địa điểm cố định hoặc lưu động; đầu tư, mua sắm mới trang thiết bị âm thanh, ánh sáng, bổ sung lực lượng diễn viên. Sở đã đưa ra nhiều nhóm giải pháp cụ thể triển khai dự án, bao gồm: Tuyên truyền, quảng bá các chương trình nghệ thuật mới được phục dựng (lập Website cho chương trình, quay phim tài liệu, phát hành ấn phẩm truyền thông, chiết khấu cho các công ty du lịch lữ hành…); nâng cao năng lực quản lý nhà nước, phối hợp giữa các sở, ngành, chính quyền địa phương; chính sách ưu đãi, đầu tư…
Riêng với việc tổ chức biểu diễn văn hoá nghệ thuật dân tộc tại các địa điểm du lịch cố định, được sự đồng ý của lãnh đạo tỉnh, Sở dự kiến sẽ triển khai tại trung tâm TP Hạ Long, trên Vịnh Hạ Long cùng với điểm biểu diễn tại các địa phương. Cùng với việc đầu tư các trang thiết bị cần thiết, trước mắt, dự án vẫn tận dụng các thiết bị biểu diễn sẵn có tại các địa phương. Về nguồn nhân lực, các buổi biểu diễn sẽ lựa chọn các diễn viên chuyên nghiệp của 3 đoàn nghệ thuật của tỉnh và các trung tâm biểu diễn địa phương. Hai điểm biểu diễn tập trung trên Vịnh Hạ Long và trung tâm TP Hạ Long dự kiến sẽ được thực hiện trong tháng 11-2014.
Việc xây dựng các chương trình văn hoá nghệ thuật dân tộc đặc sắc ở các địa phương trên địa bàn tỉnh phục vụ cho khách du lịch là rất cần thiết. Điều này không chỉ giúp cho việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá dân tộc được hiệu quả, mà còn tạo động lực, góp phần giúp cho ngành Du lịch Quảng Ninh trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, phát triển bền vững.
Báo Quảng Ninh/Dulichvn.org.vn