Với những nét văn hóa đặc biệt và có giá trị, cảnh quan Khu di tích Lịch sử quốc gia Grand-Pré, Canada vừa qua đã được UNESCO công nhận là di sản thế giới 2012.
Nhà thờ Grand-Pré và bức tượng Évangéline
Khu di tích lịch sử quốc gia Grand-Pré của Canada nằm tại làng Acadia cũ của Grand-Pré, bên cạnh vịnh Fundy, phía bắc của Wolfville, Nova Scotia. Khu di tích này bao gồm Công viên tưởng niệm 6000 người định cư Acadia bị chính phủ Anh trục xuất giữa những năm 1682 – 1755 và những công trình kiến trúc, tượng đài tưởng nhớ những vị anh hùng có công xây dựng và gìn giữ Grand – Pré.
Trước khi được UNESCO công nhận là di sản thế giới, năm 1955, Grand-Pré đã được Canada công nhận di tích lịch sử quốc gia vì đây là một trung tâm của các hoạt động người Acadia từ 1682 – 1755, được gắn bó lâu dài cho đến ngày nay. Đối với người Acadia trên khắp thế giới thì khu vực này là trung tâm, quê hương tổ tiên của họ và là biểu tượng của mối quan hệ đoàn kết. Giá trị này được minh họa bằng cảnh quan, kiến trúc, nghệ thuật và di tích kỷ niệm.
Phong cảnh Grand-Pré
Theo ông Bộ trưởng Bộ Văn hóa và Di sản Canada – Leonard Preyra, Grand – Pré là một nơi có giá trị văn hóa nổi bật, chiếm một vị trí đặc biệt trong trái tim của cộng đồng Acadia. Di sản này thu hút không chỉ khách du lịch nội địa đến từ Nova Scotians, Acadian và Canada, mà còn cả du khách quốc tế, những người đang tìm kiếm kinh nghiệm độc đáo tại các địa điểm mang tính biểu tượng.
Từ 1682 cho đến 1775, làng Grand-Pré là trung tâm của người Acadia ở khu vực mỏ Les, trên lưu vực sông Mines. Năm 1755, Chính phủ Anh đã trục xuất hơn 6000 người dân Acadians đang canh tác từ đất đai của họ ở Nova Scotia. John Frederic Herbin mua các khu đất này năm 1907 và tạo ra một công viên tưởng niệm cho người Acadians. Ông đã thuê kiến trúc sư Percy Nobbs thiết kế một công viên tưởng niệm và thuê kiến trúc sư René Fréchet xây dựng một nhà nguyện để tưởng nhớ Église. Ngoài ra, ông còn thuê nhà điêu khắc Philippe Hébert tạo ra bức tượng Évangéline – nữ anh hùng của người dân Acadia và nhà thơ Henry Wadsworth Longfellow.
Nằm trong lòng chảo Minas tại miền Nam bang Nova Scotia, với tổng diện tích là 1.323ha, phong cảnh Grand – Pré là một ví dụ đặc biệt về sự thích nghi của những người định cư châu Âu đầu tiên với các điều kiện của bờ biển Bắc Đại Tây Dương. Khu vực này đã lưu giữ những bằng chứng về quá trình phát triển nông nghiệp qua hệ thống đê điều và cống gỗ, do người Acadians xây dựng từ thế kỷ 17 và tiếp tục được cư dân ngày nay kế thừa. Đó là ngành sản xuất nông nghiệp mang kết quả cao trong một môi trường biển, nơi có thủy triều cao nhất thế giới.
Không chỉ là một di tích lịch sử có giá trị, Grand – Pré còn nổi tiếng với ngành công nghiệp chế biến rượu vang Nova Scotia. Chính sự pha trộn giữa một vùng nông nghiệp và công nghiệp đã tạo nên cho Grand – Pré một nét tinh tế và quyến rũ của vùng đô thị nông thôn. Cảnh quan nơi đây là một ví dụ xuất sắc và mô hình lâu dài của khả năng con người đã vượt qua những thách thức phi thường của tự nhiên và văn hóa. Nơi đây còn là biểu tượng mạnh mẽ của người Acadia sống hòa hợp với những người bản địa Mi’Kmaq trong một tinh thần hòa bình và văn hóa chia sẻ với cộng đồng nói tiếng Anh.
Bao Du Lich