Oman, một xứ sở xa xôi, ít thông tin, chỉ mới xuất hiện trên bản đồ du lịch của du khách Việt gần đây. Vùng đất này có gì? Nắng, gió, cát, sa mạc và giếng dầu…
Một chuyến đi nhiều hơn những gì bạn mong đợi đang chờ đón.
Muscat – cánh cửa kết nối với thế giới
Là quốc gia nằm bên bờ vịnh Oman hướng ra đại dương về phía đông và phía bắc giáp người láng giềng UAE, con đường dễ nhất từ Việt Nam đến Oman là đáp chuyến bay của Hãng Emirates Airlines từ TP.HCM đến Dubai, sau đó nối tiếp đến Muscat.
Thủ đô của quốc gia Trung Đông này không sang trọng như Dubai hay Abu Dhabi mặc dù Oman cũng có trữ lượng dầu mỏ phong phú không kém.
Dạo chợ Oman – Ảnh: Trần Trường, Lê Thạnh Trí
Cảm giác đầu tiên đặt chân xuống sân bay đó là không khí nóng của sa mạc. Cho dù là những ngày đầu năm thời tiết đã khá mát mẻ nhưng những cơn gió rát vẫn làm bất ngờ các du khách phương xa. Đường sá tại Oman rất sạch sẽ, hai bên đường cây và hoa được trồng san sát tạo nên những mảng xanh và sắc màu sinh động. Những tháp cao của đền thờ Hồi giáo vút lên trời xanh tiêu biểu cho quốc giáo tại đất nước này.
Oman cũng như các quốc gia khác trong vùng Vịnh có nền kinh tế khởi sắc từ khi họ khám phá ra “vàng đen” dưới lòng đất. Bên cạnh đó là việc phải nhập rất nhiều các loại hàng hóa phục vụ cho cuộc sống đã đẩy giá cả lên khá cao, 1 đồng Oman Rial (OMR) tương đương với khoảng 54.000 đồng.
Oman cũng là một trong những nước có tốc độ phát triển nhanh nhất trong khoảng 40 năm trở lại đây và là quốc gia tăng trưởng ổn định nhất trong khối các quốc gia Ả Rập. Ngoài dầu mỏ, nông nghiệp và ngư nghiệp cũng là nguồn thu nhập đóng góp không kém vào GDP hằng năm.
Sau chuyến khám phá của Vasco de Gama qua mũi Hảo Vọng (Nam Phi) rồi đến Ấn Độ Dương năm 1497, người Bồ Đào Nha đã bắt đầu chiếm Muscat trong vòng 143 năm khoảng 1507 – 1650. Trải qua nhiều giai đoạn, Muscat từng bị nhiều đế chế xâm chiếm trong đó có Ottoman, rồi các bộ lạc Yemeni và sau này là Sultan Said bin Taimur.
Cũng như Dubai, Oman và Muscat bắt đầu tìm thấy dầu mỏ vào thập niên 1960 và cuộc hành trình đi lên của quốc gia này đã có những dấu ấn đáng kể, chẳng hạn việc phụ nữ có thể đi bầu cử.
Đơn vị hòn đá
Từ Muscat thủ đô của Oman, theo con đường quốc lộ nối ra phía ngoại ô thành phố khoảng 2 giờ xe chạy là sa mạc ngút ngàn. Thi thoảng lại có một ốc đảo nổi lên giữa khoảng cát vàng bất tận kia. Du khách sẽ cực kỳ bất ngờ khi chạm bước vào khu vực xanh tươi cây cối này. Trong gió cát nắng nóng, có được một mạch nước ngầm hiện ra quả là một báu vật.
Những cư dân từ nhiều đời bắt đầu tề tựu quần cư tạo thành ngôi làng. Mọi người chung sống và chia nhau nguồn lợi ích của nước. Tất cả các gia đình đều có thể lấy nước từ dòng chảy kia dùng cho việc trồng trọt. Một con suối vắt ngang ngôi làng có rất nhiều nhánh rẽ vào các khu vực canh tác của người dân.
Mỗi gia đình đều được quy định thời gian nhất định để mở “con đập” nhỏ của riêng họ dẫn nước về tưới tiêu. Không có đồng hồ cụ thể, người dân quy định thời gian để lấy nước là 500 lần chọi đá có nghĩa là từ khi nước chảy vào ruộng vườn của một gia đình, người canh nước sẽ ném đống đá từ từ đến khi hết 500 viên đá kia. Sau đó nước sẽ lại được phân chia cho gia đình khác.
Trong ngôi làng Birkat-al-Mauz, cuộc sống miền cát nắng được mô tả gói gọn trong pháo đài và các con phố nơi những ngôi nhà nhỏ tọa lạc dưới bóng râm của tường thành. Những chiếc bình đựng nước bằng gốm đặc trưng treo trên những giá cỗ, cột đèn dầu khá tinh xảo để thắp sáng ban đêm.
Len lỏi qua những lối đi nhỏ hẹp hai bên ấy là nhiều căn nhà được đựng bằng bùn và đất. Bạn đừng quên ghé vào cửa hàng bày bán đủ các loại bình gốm nhiều hình thù, màu sắc và thậm chí cả những chiếc Khanjars (dao găm) truyền thống làm bằng bạc cùng trang sức Bedouin rất đẹp để làm quà.
Những pháo đài kiên cố
Al Nakhal là một trong những pháo đài lớn bậc nhất Trung Đông và còn có tên là Hus Al Heem nằm cách thủ đô Muscat khoảng 120 km về phía tây. Bạn dễ dàng nhận ra thiết kế khá đặc biệt nằm uốn mình trên những vách đá núi và người xưa đã dùng luôn cả những phần đá làm thành một phần của pháo đài. Những tháp canh được dựng lên dọc theo tường trông có vẻ giống như Vạn Lý Trường Thành thu nhỏ. Trong ngôn ngữ bản địa, Nakhal hay đọc là nakhl nghĩa là cây cọ.
Lịch sử pháo đài không rõ ràng nhưng người ta cho rằng đây đã từng là nơi phòng thủ vững chắc của dân tộc Bani Kharous suốt thời Trung cổ, trước cả khi Hồi giáo xuất hiện trên mảnh đất này. Công trình liên tục được xây dựng và tu bổ trong nhiều năm. Dấu ấn ghi chép còn lại trong các văn kiện cổ là tháp canh và lối ra vào ngày nay có từ năm 1834 dưới thời trị vì của Said bin Sultan. Năm 1990 toàn bộ di tích đã được khôi phục và trở thành điểm đến không thể bỏ qua của các du khách đến Oman.
Một góc Oman – Ảnh: Shutterstock
Dựa lưng vào vách núi, Nakhal trông thật uy nghi với lớp màu nâu gạch sáng bừng dưới nắng. Dù là xứ sa mạc nhưng xung quanh người ta cho trồng rất nhiều cây cọ xanh giúp xua tan đi cái nắng nóng gay gắt. Bên trong pháo đài như một mê cung với nhiều lối đi nối tới các căn phòng để trú ẩn trong mùa đông ở tầng thấp nhất, hay tầng trên thông gió dành cho mùa hè, nhà bếp và tháp canh với những khẩu pháo nằm vươn mình thách thức thời gian và khí hậu.
Câu chuyện về những pháo đài càng thêm thú vị khi hướng dẫn viên chia sẻ về cách họ chống trả quân thù không chỉ ở Nakhal Fort mà còn ở pháo đài Bahla (được công nhận là di sản thế giới) hay Jabreen (lâu đài tốt nhất của Oman xây vào thế kỷ 17).
Vùng đất Oman nổi tiếng về những khu vực trồng chà là, sau khi thu hoạch, người ta mang về ủ trong các căn phòng pháo đài. Nước mật từ những thùng chà là chảy ra được dùng để đun sôi và khi kẻ thù tấn công họ đổ những chảo mật nóng để ngăn bước chúng. Nếu đã bước qua được cửa ải này thì lại có thêm những hầm chông nhọn chờ sẵn.
Ngay dưới pháo đài, con suối róc rách trong vắt chảy ngang khiến cho những ngày nắng trở nên mát mẻ hơn. Đó cũng là một phần lý do của những cuộc chiến giành nguồn nước và sự hình thành của các pháo đài còn tồn tại đến ngày nay.
Oman không chỉ có thế, chợ cá Barka đông vui nhộn nhịp, đại thánh đường – Grand Mosque đẹp lộng lẫy, khu phức hợp New Souq hài hòa trong kiến trúc… tất cả đang chờ đón bạn trong những hành trình bất tận tại xứ sở quyến rũ này.
Theo Ihay
