Nếu bỏ qua Siem Reap, coi như bạn chưa bao giờ đến Campuchia. Nếu bỏ qua những ngôi đền khổng lồ gây kinh ngạc tại đây, coi như bạn chưa bao giờ biết đến những điều vĩ đại nhất của kiến trúc Khmer.
Rải rác trên một diện tích rất lớn giữa hồ Tonle Sap và dãy núi Kulen ở Campuchia là hàng trăm ngôi đền linh thiêng ở Angkor vẫn còn tồn tại và là dấu tích linh thiêng tượng trưng cho các trung tâm chính trị, tôn giáo và xã hội rộng lớn của đế quốc cổ đại một thời.
Ta Keo
Ta Keo là ngôi đền chưa hoàn thành, đây là nơi dành riêng cho vị thần Shiva, Ta Keo được xây dựng bởi vua Jayavarman V, con trai Rajendravarman khi ông được 17 tuổi. Tuy nhiên, ngôi đền chưa bao giờ được hoàn thành bởi cái chết của nhà vua. Truyền thuyết kể rằng ngôi đền đã bị sét đánh trong lúc thi công, và tất cả công việc đã bị dừng lại vào giai đoạn các cấu trúc chính đã được hoàn tất.
Đền Takeo là ngôi đền duy nhất chưa hoàn thành trong kinh thành Angkor Thom. Ta Keo được xây từ đá sa thạch màu xanh lá, hoàn toàn khác biệt so với màu nâu sậm hoặc màu xám của các ngôi đền khác ở Angkor.
Banteay Kdei
Banteay Kdei còn được gọi là "thành của tế bào Các nhà sư", là một ngôi chùa Phật giáo tại Angkor. Nó nằm ở phía đông nam của Ta Prohm và đông của Angkor Thom. Được xây dựng vào giữa đầu của thế kỷ thứ 13 dưới thời trị vì của vua Jayavarman VII .
Tu viện Phật giáo phức tạp này hiện đang đổ nát do xây dựng bị lỗi và kém chất lượng của đá sa thạch được sử dụng trong các tòa nhà của nó, hiện đang được đổi mới. Banteay Kdei đã bị chiếm đóng bởi các nhà sư trong khoảng thời gian khác nhau trong nhiều thế kỷ cho đến năm 1960. Nằm trong tàn tích sót lại của Banteay Kdei nhữn hoa văn trảm trổ đã gây được ít nhiều sự chú ý. Nó có nét duyên thầm, tinh tế, và không quá tầm thường. Đây là nơi tôn sùng cư ngụ của con người.
Pre Rup
Với ba ngọn tháp trung tâm, Pre Rup trông giống như một Angkor Wat thu nhỏ. Đó là đền thờ thứ hai được xây dựng sau khi thủ đô được dời trở về Angkor từ Koh Ker sau một thời gian biến động chính trị. Pre Rup được làm bằng đá sa thạch màu xám, kém bền hơn so với đá sa thạch màu hồng như một số các ngôi đền khác ở Angkor.
Trải qua bao nhiêu thế kỷ bị bỏ hoang, những chi tiết chạm khắc phức tạp trên ngôi đền đã không còn nguyên vẹn bởi mưa và xói mòn. Ngôi đền được sử dụng làm nơi hỏa táng thi hài của dòng dõi Hoàng Gia.
Preah Khan
Đền Preah Khan là một trong những khu phức hợp lớn nhất tại Angkor. Cũng giống như các ngôi chùa gần đó, Preah Khan đã được phục chế lại khá nhiều. Vua Jayavarman VII cho xây dựng Preah Khan để làm nơi cư trú tạm thời của mình trong khi Angkor Thom đang được xây dựng. Có bốn lối đi lễ tiếp cận với các cửa của ngôi đền.
Lối vào phía đông là dành riêng cho Phật giáo Đại thừa với cửa ra vào kích thước bằng nhau. Hướng chính khác được dành riêng cho thần Shiva, Vishnu và Brahma với một cửa ra vào nhỏ hơn, nhấn mạnh tính chất bất bình đẳng của Ấn Độ giáo
Phnom Bakheng
Phnom Bakheng là một ngôi đền Hindu dưới dạng một đền thờ núi. Được xây dựng vào cuối thế kỷ thứ 9, Phnom Bakheng là trung tâm kiến trúc của một kinh đô mới dưới thời trị vì của vua Yasovarman. Đền thờ hướng về phía đông và được xây dựng trong một kim tự tháp gồm sáu tầng. Sau khi hoàn thành, Phnom Bakheng có 108 tháp nhỏ xung quanh ngôi đền trên mặt đất và trên các tầng. Nằm trên đỉnh một ngọn đồi, Phnom Bakheng là một điểm du lịch rất phổ biến cho các cảnh hoàng hôn tuyệt đẹp.
Banteay Srei
Cách khá xa các ngôi đền chính, Banteay Srei là một trong những ngôi đền nhỏ nhất tại Angkor. Tuy nhiên nó lại vô cùng thu hút du khách với các chi tiết chạm khắc tuyệt đẹp, Banteay Srei được coi như là một viên ngọc quý của nghệ thuậtKhmer. Được xây dựng bằng đá sa thạch mịn màu hồng, các bức tường của ngôi đền được trang trí công phu với các họa tiết hoa và cảnh sử thi Ramayana
Angkor Thom
Là thủ đô cuối cùng và lâu dài nhất của đế chế Khmer, cái tên Angkor Thom có nghĩa là "Thành phố vĩ đại". Angkor Thom được vua Jayavarman VII xây dựng vào cuối thế kỷ XII. Nằm trên diện tích rộng 9 km², bên trong Angkor Thom có nhiều đền thờ từ các thời kỳ trước cũng như các đền thời được Jayavarman và những người nối nghiệp ông xây dựng. Tại trung tâm thành là ngôi đền quốc gia của Jayavarman, đền Bayon, với các di tích khác quần tụ quanh khu quảng trường Chiến thắng.
Ta Prohm
Được xây dựng từ năm 1186, Ta Prohm là một ngôi đền Phật giáo dành riêng cho người mẹ của vua Jayavarman VII. Đây là một trong số ít những ngôi đền tại Angkor có bằng chứng cung cấp các thông tin về cư dân của ngôi đền. Đền thờ là nhà của hơn 12.500 người, trong đó có 18 linh mục, 80.000 người khmer, sống trong các làng xung quanh, họ đã được yêu cầu sinh sống tại đây để duy trì ngôi chùa. Các dòng chữ cũng lưu ý rằng ngôi đền có chứa vàng, ngọc trai và lụa. Sau sự sụp đổ của đế chế Khmer trong thế kỷ 15, chùa bị bỏ hoang và bị nuốt chửng bởi các khu rừng nhiệt đới.
Đền Bayon
Đền Bayon được xây dựng vào thế kỷ thứ 12 bởi vua Jayavarman VII như một phần của sự mở rộng thủ đô Angkor Thom, Bayon được xây dựng tại trung tâm của thành phố hoàng gia.
Bayon cũng là ngôi đền quốc gia duy nhất tại Angkor được xây dựng chủ yếu cho Phật giáo Đại thừa, dành riêng để thờ Đức Phật. Sau cái chết của vua Jayavarman, Bayon đã được tu sửa bởi Ấn Độ giáo. Đây là ngôi đền ấn tượng nhất trong quần thể Angkor do sự hùng vĩ về qui mô cũng những cảm xúc tâm linh kì bí khi chiêm ngưỡng ngôi đền này.
Angkor Wat
Angkor Wat là ngôi đền đẹp nhất và lớn nhất trong tất cả các ngôi đền ở Angkor. Tọa lạc trên một khu vực rộng lớn gần 200 ha, được bao quanh bởi một hồ chứa khổng lồ hình chữ, sự sắp xếp này phản ánh ý tưởng của các ngôi chùa Khmer truyền thống. Được xây dựng dưới triều đại của vua Suryavarman II trong nửa đầu của thế kỷ 12, Angkor Wat là đỉnh cao của kiến trúc Khmer.
Ngôi đền nổi tiếng với các bức phù điêu bao quanh đền thờ, mô tả sử thi Ấn Độ giáo và các huyền thoại của vị thần Hindu và cuộc sống bất tử. Bên trong ngôi đền còn có rất nhiều các phù điêu được khắc trên các bức tường của ngôi đền. Trong cuối thế kỷ 13, Angkor Wat dần dần chuyển từ một ngôi đền Hindu để sang giáo phái đại thừa. Không giống như các ngôi chùa khác ở Angkor, bị bỏ hoang sau sự sụp đổ của Đế quốc Khmer trong thế kỷ 15, Angkor Wat vẫn tồn tại như một ngôi đền Phật giáo.
TTVN